Driekoningen of Epifanie wordt elk jaar op 6 januari gevierd. Deze Christelijke feestdag is gebaseerd op de Bijbelse gebeurtenis (Matt. 2:1-18) waarbij de Wijzen uit het Oosten – Caspar, Balthasar en Melchior – een felle ster zagen en vervolgens op zoek gingen naar de stal van Bethelem waar Kindeke Jezus was geboren.
Dankzij een geldelijke bijdrage van ‘Hart voor de buurt’, kon de Werkgroep kerststal van de Ondernemersverening van Princenhage (de voorloper van Stichting Kerststal Princenhage) in 1999 de door Sim Cootjans gemaakte beelden van de Drie koningen aankopen.
Drie Koningen: Caspar, Balthasar en Melchior.
In de eerste Bijbelse voorstellingen waarop de koningen zijn afgebeeld, waren zij wijzen of magiërs. Mogelijk waren het Perzisch-Babylonische astronomen, astrologen en/of natuurwetenschappers. Pas in de achtste eeuw kregen de Koningen namen die afkomstig waren van Perzische woorden: Caspar, Balthasar en Melchior. Ze zouden respectievelijk 20, 40 en 60 jaar oud zijn geweest; de leeftijden symboliseren de levenstijdperken van een volwassene. Elk van de koning bracht een geschenk mee. Waarom juist deze geschenken gegeven worden is niet helemaal duidelijk. Een logische verklaring zou zijn dat de geschenken destijds de kostbaarste geschenken waren die in Arabië (het Oosten) te vinden waren.
De jongste koning heet Caspar. Zijn naam betekent schatbewaarder. Hij geeft kindje Jezus wierook – een symbool voor de goddelijkheid van Christus.
Balthasar komt volgens verschillende bronnen uit Ethopië en brengt mirre mee. Mirre is een bittere gomhars dat een antiseptische werking heeft. Het is een symbool voor het lijden en sterven van Christus.
Melchior is de oudste en zou uit Europa komen. Hij wordt de koning van licht genoemd. Hij geeft goud. Het symboliseert wijsheid en de aardse koningschap van Christus.
Driekoningenviering in Princenhage
Op initiatief van Ria van den Berg, Diny Nooren en Toos Oomens organiseerde Stichting Kerststal Princenhage van 2000 t/m 2015 Driekoningenzingen in Princenhage. In het laatste jaar was er te weinig animo om deze traditie voort te zetten en werd de Werkgroep Driekoningen opgeheven.
Tijdens de Driekoningenviering verkleden kinderen zich met een mantel en kroon als koning en gaan zij zingend langs de deuren om snoep of fruit op te halen. Vervolgens gaan zij in een optocht met lampionnen naar de St Martinuskerk, waar warme chocolademelk wacht.
Het liedje dat daarbij gezongen wordt, luidt:
Drie Koningen, drie Koningen,
geeft mij een nieuwen hoed.
Mijn oude is versleten,
mijn moeder mag ’t niet weten.
Mijn vader heeft geen geld,
Drie Koningen rijden door ’t veld.
Datum en de initialen van Driekoningen
Bij de Driekoningenviering is het in Oostenrijk en Duitsland gebruikelijk dat de koningen de datum en de initialen van de Drie Koningen met krijt aanbrengen boven de deur van het huis dat zij bezocht hebben. Volgens de Katholieke traditie zorgt het aanbrengen van de initialen geluk voor de bewoners van het huis in het nieuwe jaar.
Deze traditie is ook terug te vinden in de kerststal op de Haagsemarkt. De kribbe heeft de datum en de initialen van de driekoningen: 19 – C + M + B – 99.